Η αυχενική μοίρα αποτελεί μια εκλεπτυσμένη σε κινητικότητα και λειτουργία δομή. Το αυχενικό μυϊκό σύστημα αποτελείται από πολλούς μύες, με πολλαπλές λειτουργίες. Μια μερική απλοποίηση μπορεί να γίνει διαιρώντας την λειτουργία των μυών σε εντω βάθει και επιφανειακές μυϊκές ομάδες καθώς συμμετέχουν στην λειτουργία της Ωμικής ζώνης και έχουν επίδραση στην Κροταφογναθική άρθρωση και στη λειτουργία του θώρακα.

Επιγραμματικά περιγράφουμε τα ανατομικά στοιχεία της αυχενικής μοίρας. Αποτελείται από τους 7 αυχενικούς σπονδύλους, τη βάση του κρανίου (ινιακό οστό), τους μεσοσπονδυλίους δίσκους, τους συνδέσμους, μυες, νεύρα και αγγειακό δίκτυο της περιοχής. Η αυχενική μοίρα διαχωρίζεται σε άνω (αποτελείται από τις αρθρώσεις που σχηματίζουν το ινιακό οστό: ο 1^ος και 2^ος σπόνδυλος) και κάτω αυχενική μοίρα (απ;o τον 3^ο ως τον 7^ο σπόνδυλο), ενώ όπως ήδη αναφέραμε οι μύες διαχωρίζονται σε επιπολείς και εντω βάθει. Η πρώτη ομάδα μυών συμβάλλει στο να παραχθεί δύναμη και κίνηση ενώ η δεύτερη συμβάλλει στη σταθεροποίηση μεταξύ των σπονδύλων και την ιδιοδεκτικότητα (η ιδιότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος να συντονίζει τα μέρη του σώματος μεταξύ τους) του αυχένα.

Στην καθημερινότητά μας λοιπόν οι περισσότεροι απο εμάς λόγω των υποχρεώσεών μας , εκτελούμε υπερβολικές κινήσεις της κεφαλής και της σπονδυλικής στήλης, ως μέρος ανεπιθύμητων παρατεταμένων στάσεων του σώματος ή των άνω άκρων, που διατηρούμε για μικρά ή και μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Η πιο κοινή λανθασμένη στάση που επηρεάζει τον αυχένα είναι η πρόταση της κεφαλής. Αυτή η στάση συνεπάγεται αυξημένη κύφωση της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα την αυξημένη λόρδωση κάτω αυχενικής μοίρας και αύξηση της έκτασης στην άνω αυχενική μοίρα. Με την πάροδο του χρόνου , τα άτομα με την προς τα εμπρός στάση της κεφαλής προσπαθούν να ρυθμίσουν τη θέση της κεφαλής τους αυξάνοντας την έκταση της άνω αυχενικής μοίρας στην αυτόματη προσπάθεια του σώματος να διατηρήσει τα μάτια στο οριζόντιο επίπεδο.

Αυτή η παρατεταμένη λάθος θέση επιφέρει μεγαλο στρεσάρισμα σε όλες τις δομές του αυχένα και κυρίως στους αυχενικούς σπονδύλους οι οποίοι αλλάζουν προσανατολισμό και απο 45^ο  γωνία μεταξύ των αρθρικών επιφανειών τους έρχονται σχεδόν σε οριζόντια θέση. Αποτέλεσμα: αλλαγές στο μήκος των μυών της περιοχής, αλλαγές στην ελαστικότητά τους, την δύναμή τους ,την κινητικότητα των σπονδύλων μεταξύ τους και κατ΄ επέκταση με τις συνεργαζόμενες περιοχές δηλ. την θωρακική μοίρα,τους ώμους και τις ωμοπλάτες. Ορισμένοι μύες βραχύνονται, άλλοι διατείνονται πέραν του φυσιολογικού, το εύρος κίνησης ανάμεσα στους σπονδύλους αλλά και συνολικά του αυχένα μειώνεται.

Η θέση αυτή που περιγράψαμε είναι σχεδόν αυτή που διατηρούμε καθώς είμαστε στη θέση guard με τα χέρια ψηλά και το πηγούνι καλυμμένο στο boxing, kickboxing, muay thai, όταν προσπαθούμε να αποφύγουμε τον έλεγχο του αυχένα μας  από τον αντίπαλο στην πάλη, το τζούντο, το grappling και το BJJ.Το μεγάλο στρεσάρισμα όμως το δεχόμαστε σε τεχνικές όπως το ‘clinch’ ,τα head locks ,guillotines, crucifix στα παλαιστικά αθλήματα, όπου όλη μας η δύναμη και η ενέργεια επικεντρώνεται στον αυχένα του αντιπάλου και τον δικό μας αντίστροφα.

Η ένταση που βάζει ο αθλητής για να αποφύγει τον έλεγχο από τον αντίπαλο, οι απότομες κινήσεις του αυχένα, το γεγονός ότι το κεφάλι και ο αυχένας ειναι γενικότερα αποδέκτες όλων των ειδών των χτυπημάτων και κυρίως το ότι συνήθως δεν αφιερώνουμε τον ανάλογο χρόνο και δε δίνουμε την κατάλληλη προσοχή στη σωστή εκγύμναση και διάταση των μυών του αυχένα, συχνά μας οδηγεί σε τραυματισμούς και κακώσεις της περιοχής.

Η πιθανή προΰπαρξη κάποιας άλλης παθολογίας όπως ευθειασμός της αυχενικής μοίρας, πρόπτωση μεσοσπονδυλίου δίσκου, εκφυλιστικές αλλαγές στους περιβάλλοντες ιστούς ίσως εντείνει μια κατάσταση τραυματισμού που συνήθως μεταφράζεται με εντοπισμένο ή διάχυτο μυϊκό πόνο στον αυχένα, περιορισμό στο εύρος κίνησης, αναφερόμενο πόνο (δηλ. πόνο που προέρχεται απο τον αυχένα και τον νιώθουμε σε άλλο κοντινό σημείο τους σώματός μας), μυϊκή αδυναμία και ατροφία των μυών του αυχένα.

Η φυσικοθεραπεία μπορεί να δώσει λύσεις στους τραυματισμούς αυτούς και να βοηθήσει στη μελλοντική πρόληψή τους με περαιτέρω ενημέρωση, καθοδήγηση και βελτίωση σε διάφορα επίπεδα. Ο αυχένας ειναι μια ευαίσθητη περιοχή με ιδιατερότητες, οπότε αφού πάρουμε ένα λεπτομερές ιστορικό θα διακρίνουμε εάν υπάρχει κάτι που χρήζει προσοχής ή υπάρχει κάποια αντένδειξη. Στη συνέχεια εφαρμόζουμε τα τέστ ασφαλείας για τον αυχένα έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να συνεχίσουμε την εξέτασή μας, να δούμε ποια περιοχή και ποια δομή μας προκαλεί τον πόνο και τα συμπτώματα για εφαρμόσουμε το σχήμα θεραπείας σύμφωνα με τη διάγνωση στην οποία θα καταλήξουμε. Τα ‘όπλα’ μας για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι τα φυσικά μέσα της φυσικοθεραπείας, η μάλαξη, το manual therapy, η επανεκπαίδευση στο σωστό πρότυπο κίνησης, οι ασκήσεις σταθεροποίησης και ενδυνάμωσης του αυχένα.

Σκοπός του άρθρου δεν είναι να δώσουμε λεπτομερή ανάλυση της ανατομίας της αυχενικής μοίρας και των παθήσεων γύρω από αυτήν. Ούτε να δώσουμε την εντύπωση ότι μέσα από τα δυναμικά αθλήματα θα βιώσουμε κάποιου είδους τραυματισμό στο σώμα μας. Αντιθέτως θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα ότι το ανθρώπινο σώμα είναι το τελειότερο ‘εργαλείο’ της φύσης, το οποίο χρήζει προσοχής και φροντίδας. Αποκτώντας λοιπόν βασικές γενικές γνώσεις μπορούμε να κατανοήσουμε το σώμα μας και να το προστατεύσουμε.